faiz enflasyon; teknik mi organik ilişki mi

faizin ülkenin yükünü artırdığı, ülkeye ayak bağı olduğu, yatırımları yavaşlattığı ve borçlanmayı çok maliyetli hale getirdiği vaka. enflasyonun ise hali hazırdaki likiditenin değerini düşürdüğü alım gücünü azalttığı vaka. yalnız enflasyon ve faiz arasındaki ilişkinin nasıl anlaşıldığı, salt teknik mi yoksa salt organik mi yoksa teknik yanları bulunan organik bir ilişki mi önem arz etmekte.

zira enflasyonla ve faizle mücadele bu anlayışa göre şekillenmekte.

faiz enflasyon ilişkisini salt teknik bir mesele olarak ele alınması önümüze kurulu sisteme göre şekillenmiş bir "piyasa" ve iktisat literatürünü karşımıza çıkarmakta. piyasanın ülke menfaati, kalkınma ve büyüme ideallerini kaçıncı sıraya koyduğunu anlatmaya gerek yok. genel olarak kur, faiz, borsa, bankacılık sektörü gibi önceliklerle hareket ettiğini yine yinelemeye gerek yok. iktisat literatürü ise yıllar önce temelleri atılan bir ekonomik sisteme göre şekillenmiş salt teknik bir analiz mantığına dayanmakta. yani faiz düşerse kur yükselir, piyasalar allak bullak olur, enflasyon yükselir gibi tamamen teknik ve "düz mantık" teorilerden oluşmakta.

oysa konunun hem teknik yanları olmakla birlikte ekonomin organik bir bünye olduğunu ve yapılacak değişikliklerin birden fazla olumlu olumsuz etkisinin olacağını söylemek daha doğru olacaktır. bu haliyle ise piyasa içinden yada iktisat literatürü içinde yapılan yorumların bu organik yapıyı tam manasıyla açıklayabildiklerini söylemek zor.

iktisatta bunun en bariz örneği fiyat teorilerinde ortaya çıkmakta. hiç bir teori birden fazla faktörün etkisiyle oluşan dinamik bir yapısı olan "fiyat" konusunu açıklığa kavuşturamamakta. yapılan açıklamalar ise bir indirgeme, basitleştirme çabasıyla ancak mümkün olmakta.

bu organik ve dinamik ekonomi bünyesine o halde nasıl müdahele edilebilir. kanımca ne tamamen piyasaya ne tamamen iktisat literatürüne ne de siyasete gömülmeksizin daha yukardan, alınabilecek riskleri ve faydaları düşünerek hareket etmek en doğrusu gibi.

zira risk almaksızın bir mücadeleden söz etmek imkansız, piyasaya ve iktisat literatürüne gömülmekte işi içinden çıkılmaz bir kalabalığa mahkum etmekte.

en temelde ise faizin zararlı bir şey olduğunu ve piyasalara ve iktisat teorilerine rağmen de birşeyler yapmak gerektiğini anlamakta yatmakta. vesselam.